Frika se agjenti i dyfishtë Kim Philby po shfrytëzohej nga KGB nxiti një fushatë qeveritare për të minimizuar sikletin politik dhe për të parandaluar botimin e kujtimeve të tij, sipas dosjeve sekrete të lëshuara në Arkivat britanike. Kim Philby u bë i njohur edhe në Shqipëri, pasi informacionet e tij ishte vendimtare për të prishur planet e CIA-s në Shqipëri për të përmbysur qeverinë komuniste të Enver Hoxhës në fillim të viteve 50 të shekullit të shkuar.
Blunt ishte rekrutuar nga rusët në 1936 kur ishte në Universitetin e Kembrixhit. Ai rrëfeu në 1964, në atë kohë kur ishte arkivues i fotove të Mbretëreshës, por tradhtitë e tij nuk u bënë publike deri në 1979.
Jenkins i tha Wilson se “komente kritike” rreth Blunt mund të dilnin në Sunday Times. Blunt, shtoi ai, ishte “aktualisht në Itali … dhe ka të ngjarë të qëndrojë atje deri në Krishtlindje”.
Sir Denis Greenhill, atëherë zëvendëssekretar i përhershëm në Ministrinë e Jashtme, koordinoi përgjigjen e qeverisë. Në fund të tetorit 1967, Harold Evans, redaktori i Sunday Times, e informoi atë se kishte marrë një telegram nga Philby në Moskë duke ofruar një intervistë. Deri në atë kohë komunikimi kishte qenë përmes djalit të Philby.
Dosjet, nga një dyqan dokumentesh të ndryshme të mbajtura nga sekretari i përhershëm i Zyrës së Kabinetit, janë dorëzuar me vonesë në Arkivat Kombëtare. Në telegramin Philby thuhet: “Përgatituni për diskutime serioze. Data e dëshirueshme: 31 tetor. Organizoni Akomodimin përmes Intourist Eye (sic) do të vendosë kontakti këtu. Përgjigje mirënjohëse. Kutia postare 509 Zyra Postare Kryesore Moscow Philby”.
Një takim i kryesuar nga Sir Burke Trend, sekretari i kabinetit, vendosi të paralajmëronte Evans se ai mund të shkelte Aktin e Sekreteve të Zyrtarëve nëse merrte informacion nga Philby. Kjo do të “alarmonte [Evans] për mundësinë e ndjekjes penale … por nuk do të përbënte një angazhim për ndjekje penale nëse një vepër do të ndodhte”. Çdo intervistë, shtoi ai, do të përmbajë “material jashtëzakonisht të dëmshëm”.
Redaktori, i cili i tha Greenhill se “ishte penduar se u lidh me një tradhtar”, vendosi të mos dërgonte një njeri në Moskë, por paralajmëroi që një dorëshkrim i librit të Philby po qarkullonte.
Një muaj më vonë Evans i tha Greenhill një prej reporterëve të tij, Murray Sayle, i cili ishte në Moskë për një histori tjetër, ishte gjurmuar nga Philby dhe ishte ftuar të hante në hotelin Minsk. “Darka përbëhej nga një shishe vodka dhe dy gota”, shënon Greenhill. Agjenti i dyfishtë i tha Sayle se ai ishte anëtar i KGB dhe se “qëllimi i tij në jetë ishte të shkatërronte imperializmin”.
Gjatë bisedës “Philby u deh gjithnjë e më shumë” dhe mohoi që ai po ofronte të ndalonte botimin e dorëshkrimit të tij në këmbim të lirimit të Krogers, një çift komunist i burgosur për spiunazh. Rrëfimi i Sayle për takimin e tij me Philby u botua në dhjetor 1967.
Gazetarë të tjerë u përpoqën të kontaktojnë Philby për intervista më të gjata. Një artikull në Daily Express u përshkrua se mbante “të gjitha shenjat e një ushtrimi të planifikuar të KGB-së”.
Në janar 1968, Greenhill u takua me Evans dhe sugjeroi që letra e tij të pyeste: “A ka ndonjë Philby francez?” Zyrtari regjistroi: “Unë sugjerova që artikulli mund të fillonte nga pika që kujtimet e Philby duket se do të shfaqeshin në Paris Match dhe pastaj vazhduan të spekulojnë nëse francezët i kishin shpëtuar depërtimit të KGB-së”.
Greenhill shtoi: “Unë mendoj se kemi marrë të gjitha hapat e arsyeshëm për të penguar Philby në [botimin e kujtimeve të tij] dhe pendohem shumë nëse francezët më në fund kanë rënë dakord t’i paguajnë një shumë të konsiderueshme.
“Sidoqoftë tradhtia është më e njohur për francezët se sa për ne dhe pa dyshim që botuesi ishte për këtë arsye më mirë në gjendje të pranonte faktin se ai po shpërblente lirshëm dikë që kishte dëmtuar interesat e vendit të tij”.
Në shkurt, kur një kopje e kujtimeve ishte “marrë fshehurazi”, MI5 i dërgoi një shënim sekret kryeministrit duke vërejtur se Philby kishte hedhur në kopertinë një nga operacionet e tij të mbikëqyrjes – mikrofona të fshehur në selinë e partisë Komuniste Britanike.
Përgjimi po vazhdonte, tha shërbimi i sigurisë. “Pajisjet janë shumë produktive”. Sidoqoftë, fshirja e këtij pasazhi në botimet britanike të librit… do të “tërhiqte vetëm vëmendjen e botuesve dhe rusëve për ndjeshmërinë tonë mbi këtë temë”.
Kur, dy vjet më vonë, familja e George Blake, një tjetër agjent i dyfishtë i MI6 që u arratis në Moskë, u përpoq të organizonte një intervistë me BBC, Wilson vuri në dukje: “Këshilli i Shtypit tani ka lëshuar një dekret kundër gazetarisë së çeqeve në lidhje me të dënuarit kriminelët”. The Guardian/ Përpunoi Gazeta Shqip
Burimi:
https://www.theguardian.com/world/2020/dec/30/new-revelations-kim-philby-spy-saga-secret-files-national-archives