Knesset, Parlamenti Izraelit e hapi rrugën për qeverinë e re. Për herë të parë pas 12 vitesh Izraeli ka një qeveri pa Benjamin Netanjahun në krye. Por qeveria e re ka një shumicë shumë të brishtë.
Askush nuk pati kaq ndikim në fatet e Izraelit këto vite, sa kryeministri që u largua, Benjamin Netanjahu. 12 vite me radhë ai ishte pa ndërprerje kryeministër. Tanimë epoka e Netanjahur merr fund. Kundërshtarët e tij politikë ia dolën që të krijonin një aleancë me tetë parti të një spektri politik, që varion nga ultra e djathta tek e majta liberale. Të dielën një votëbesim kjo qeveri e kaloi me një shumicë shumë të ngushtë. 60 deputetë nga 120 gjithsej votuan pas një debati shumë të ashpër për qeverinë e re. 59 votuan kundër, shkruan DW.
Nga aleatë në kundërshtarë
Si kryeministër i ri u betua politikani Naftali Bennett nga partia ultra e djathtë Jamina. Bennett ka qenë aleat i Netanjahut, dhe ka mbajtur disa poste në qeverinë e tij. Sipas marrëveshjes së koalicionit, Bennett do të drejtojë qeverinë deri në gusht 2023. Pas kësaj vjen në radhë Jair Lapid, kreu i partisë liberale, Jesh Atid. 57 vjeçari, një ish-gazetar televizioni kishte marrë pas zgjedhjeve të fundit parlamentare detyrën për krijimin e qeverisë, pas dështimit të Netanjahut të krijojë një koalicion. Lapid ia la postin Bennett, vetëm për të mundësuar krijimin e koalicionit. Por ka pasur kritika për këtë, sepse partia e kryeministrit Bennett ka vetëm 7 mandate deputetësh.
Përkrahës të qeverisë së re në Tel Aviv festojnë
Fjalimi i parë i Bennett u ndërpre nga thirrje të deputetëve kundërshtarë. Ai u shpreh kundër marrëveshjes ndërkombëtare me Iranin dhe e paralajmëroi Hamasin islamist për një “mur të hekurt”, nëse do të sulmojë sërish Izraelin. Bennett u shpreh, se qeveria nën drejtimin e tij do të angazhohet për afrim të mëtejshëm me shtetet arabe.
Netanjahu u përpoq deri në minutën e fundit të pengonte krijimin e qeverisë nga kundërshtarët e tij politikë. Ai akuzoi Bennett, se ka gënjyer votuesit. Para votimit, Netanjahu u shpreh, se “nëse do duhet të shkojmë në opozitë, atëherë do ta bëjmë këtë, derisa kjo qeveri e rrezikshme të rrëzohet”. Në të njëjtën kohë, ai theksoi, se është kthyer njëherë pozicioni i opozitës në qeveri. “We will be back soon” – do të kthehemi shpejt, tha Netanjahu në anglisht.
Kryeministri i ri izraelit zotohet të bashkojë kombin
Kryeministri i ri i Izraelit, Naftali Bennet, u zotua se do të bashkojë kombin e ndarë nga katër palë zgjedhje në dy vjet.
Ai tha se Qeveria e tij “do të punojë për të gjithë njerëzit” dhe shtoi se përparësi do të jenë reformat në arsim, shëndetësi dhe zvogëlimi i burokracisë.
Bennet, nacionalist i krahut të djathtë, do të udhëheqë një koalicion partish, të cilit iu dha mbështetja në Parlament të dielën me 60 vota për dhe 59 kundër.
Ai pason Benjamin Netanyahun, i cili u detyrua të largohet nga zyra pas 12 vjetësh.
Bennett, udhëheqës i partisë Yamina, do të jetë kryeministër deri në shtator të vitit 2023, si pjesë e një marrëveshjeje për ndarjen e pushtetit.
Ai pastaj do t’ia dorëzojë pushtetin udhëheqësit të partisë Yesh Atid, Yair Lapid, i cili do të udhëheqë për dy vjet të tjerë.
Netanyahu – kryeministri më jetëgjatë i Izraelit – do të mbetet udhëheqës i partisë së krahut të djathtë Likud dhe do të bëhet lider i opozitës.
“Do të rikthehemi”, tha Netanyahu gjatë debatit të së dielës në Parlament.
Netanyahu ka shërbyer pesë mandate si kryeministër – fillimisht nga viti 1996 deri më 1999, e pastaj vazhdimisht nga viti 2009 deri më 2021.
Ai i ka thirrur zgjedhjet në prill të vitit 2019, por nuk ka arritur të fitojë mbështetjen e mjaftueshme, për të formuar një qeveri të re të koalicionit. Pas tyre janë zhvilluar edhe dy palë zgjedhje, pa rezultat konkret.
Pas zgjedhjeve të treta, Netanyahu ka formuar një qeveri të unitetit kombëtar me udhëheqësin e atëhershëm të opozitës, Benny Gantz, por marrëveshja është prishur dhe Izraeli është kthyer në votime në muajin mars.
Partia e tij ka dalë e para, por meqë Netanyahu nuk ka arritur të formojë qeverinë, detyra i ka kaluar Lapidit, partia e të cilit ka dalë e dyta.
Pas disa javësh negociata, qëllim kryesor i opozitës është bërë largimi i Netanyahut nga zyra.
Marrëveshja për koalicion, që përfshin tetë fraksione, është nënshkruar më 2 qershor. Koalicioni ka minimumin e ulëseve të nevojshme për të qeverisur.
Aleanca përmban parti, të cilat kanë dallime të mëdha ideologjike. Ajo po ashtu pritet të ketë një numër rekord prej nëntë grave që do të udhëheqin ministritë. Përfaqësuesit e palestinezëve reaguan me shpërfillje ndaj Qeverisë së re të Izraelit.
“Kjo është një çështje e brendshme izraelite. Pozicioni ynë ka qenë gjithmonë i qartë, ajo që duam është një shtet palestinez në kufijtë e vitit 1967, me Jerusalemin si kryeqytetin e tij”, tha një zëdhënës i presidentit të Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas.
“Është një okupim dhe një entitet kolonial, të cilit duhet t’i rezistojmë me forcë për të rikthyer të drejtat tona”, tha një zëdhënës i Hamasit – grupit islamik që kontrollon Rripin e Gazës.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, uroi kryeministrin e ri, Bennett, dhe kolegun e tij, Lapid, duke thënë se pret që të punojë me ta për forcimin e “marrëdhënieve të ngushta” midis dy vendeve.
Duke falënderuar Bidenin për “vitet e angazhimit të tij në sigurinë e Izraelit” dhe për “qëndrimin pranë Izraelit” gjatë luftimeve me militantët e Hamasit në Gaza, muajin e kaluar, Bennett tha se Qeveria e tij do të ndjekë marrëdhënie të mira si me demokratët në SHBA, ashtu edhe me republikanët, shkruan Radio Evropa e Lirë.
Gërvalla e ka uruar Izraelin për zgjedhjen e qeverisë së re
Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla, e ka uruar Izraelin për zgjedhjen e qeverisë së re, shkruan Insajderi.
Gërvalla në një urim në ‘Twitter’ ka thënë se shpreson në thellim të bashkëpunimeve ndërmjet Kosovës dhe Izraelit, derisa e ka falënderuar veçanërisht iniciuesin e mocionit të mos-besimit, Yair Lapid.
“Urime qeveria e re Izraelit dhe mikut tim të ri, Yair Lapid. Po shpresojmë në thellimin e bashkëpunimit ndërmjet dy vendeve tona. Paçi fat!”.
Të dielën opozita në Izrael e fitoi mocionin e mosbesimit ndaj kryeministrit shumëvjeçar, Benjamin Netanjahu.
Sipas marrëveshjes për formimin e ekzekutivit të ri izraelit, kryeministër do të bëhet politikani i krahut ekstrem të djathtë, Naftali Bennett.