Përballë autokracisë, gjykata më e lartë e Evropës ka dhënë një vendim historik, së bashku me një paralajmërim, kryesisht për Hungarinë dhe Poloninë: Duke shkelur normat demokratike, ekonomitë tuaja mund të përballen me një humbje masive të subvencioneve nga partnerët tuaj evropianë.
Tani që Gjykata Evropiane e Drejtësisë ka dhënë vendimin e saj, çështja është nëse Komisioni Evropian do të përdorë fuqinë e tij për të penalizuar anëtarët e organizatës, të cilët nuk vlerësojnë vlerat thelbësore të organizatës: zgjedhje të ndershme, pavarësi gjyqësore, të drejtat e njeriut dhe liria e shprehjes.
Nëse komisioni nuk vepron, pasi tashmë është autorizuar nga gjykata për ta bërë këtë, ai do të sinjalizojë se synon të vazhdojë të mbështesë shkeljen e demokracisë nga kryeministri hungarez Viktor Orban dhe, në një masë më të vogël, nga qeveria nacionaliste në Poloni.
Në lojë janë dhjetëra miliarda dollarë ndihma, që, deri më tani, udhëheqësit e vendeve kryesore të Evropës, duke vepruar përmes komisionit, kanë hezituar ta përdorin kundër Hungarisë dhe Polonisë, ndër më të varfrit nga 27 shtetet anëtare të Bashkimit Evropian.
Liderët në Hungari dhe Poloni kanë treguar përbuzje për parimet, duke përfshirë sundimin e ligjit, që përcaktojnë BE-në. dhe rendi i pasluftës i kontinentit.
Autokrati zOrban paraqet kërcënimin më të qartë. ai e ka fituar statusin e tij si paria në Evropë duke shkelur rregullat e votimit për të favorizuar shanset e tij në zgjedhjet e ardhshme; ngacmimi dhe spiunimi i gazetarëve sipërmarrës; dhe presioni i mediave dhe universiteteve dikur të pavarura.
Në Poloni, zyrtarët e kundershtuan vendimin. Qeveria ka tallur pavarësinë e gjyqësorit duke kërcënuar gjyqtarët. Ajo gjithashtu ka dëmtuar lirinë e shprehjes, duke i kthyer mediat shtetërore në media propagandistike dhe duke ushtruar presion mbi gazetat e pavarura dhe kanalet televizive.
Me vendimin e saj, gjykata i ka dorëzuar një shkop të fuqishëm komisionit, i cili vepron si krahu ekzekutiv i BE-së.
Hungaria, një vend me më pak se 10 milionë banorë, ka të drejtë në BE ka marre më shumë se 45 miliardë dollarë në buxhetin e fundit pesëvjeçar. Polonia, me një popullsi prej 38 milionë banorësh, ka marrë 118 miliardë dollarë në buxhetin e fundit.
Vendimi dërgon një mesazh me zë të lartë për hungarezët.
Ata do të votojnë në zgjedhjet kombëtare të 3 prillit që përfaqësojnë kërcënimin më të madh në vite për Orban, i cili përballet me një sfidë të ashpër nga një koalicion gjashtëpartiak. Hungarezët janë shumë pro-evropianë; Gjendja e mirë e vendit të tyre në BE dhe perspektiva e tij ekonomike, tani janë në pikëpyetje si kurrë më parë.
Nëse komisioni fillon procesin e ndalimit të financimit përpara zgjedhjeve, Orban me siguri do të akuzojë BE-në për ndërhyrje në punët e brendshme të Hungarisë.
Megjithatë, nëse zvarritet, kjo mund të merret si dëshmi e mëtejshme e tolerancës së pajustifikuar të BE-së për Orbanin. Ky do të ishte një sinjal i dobët.