Pas lajmit për liberalizim të vizave, Kosovës sot i erdhi një tjetër lajm i mirë nga Strasburgu. Komiteti i Ministrave të Këshillit të Evropës e çoi përpara në Asamblenë Parlamentare, aplikimin e Kosovës për anëtarësim. Ky proces që nisi në maj të vitit të kaluar, kur ministrja e Jashtme Donika Gërvalla dorëzoi aplikimin, mund të finalizohet shpejt. Por, çfarë përfiton Kosova pasi të anëtarësohet në KiE?
Me 2/3 të votave për, Këshilli Ministror mori vendim që aplikimi i Republikës së Kosovës për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës të shkojë tutje, etapë kjo që u konsiderua historike për vendin, shkruan gazeta online Reporteri.net.
Nga 46 shtete anëtare, 33 prej tyre i thanë “po” Kosovës në KiE. Fati i Kosovës tash është në duart e Asamblesë së Përgjithshme, e cila cakton kushtet përmes të cilave shtetet mund të anëtarësohen në Këshillin e Evropës, nëpërmjet të drejtës së vetos.
Pak fjalë për Këshillin e Evropës
Këshilli i Evropës është organizata kryesore e të drejtave të njeriut në kontinent, e themeluar në vitin 1949, me seli në Strasburg të Francës.
Ajo përfshin 46 shtete anëtare, 27 prej të cilave janë pjesë e Bashkimit Evropian.
Këshilli i Evropës avokon për lirinë e shprehjes dhe të medias, lirinë e tubimit, barazinë dhe mbrojtjen e pakicave.
Duke qenë një organizatë ndërkombëtare, KiE nuk mund të bëjë ligje, por ka aftësinë për të nxitur zbatimin e marrëveshjeve të përzgjedhura ndërkombëtare të arritura nga shtetet anëtare, e që prekin tema të ndryshme.
Dy organet statutore të këshillit janë Komiteti i Ministrave, i cili përbëhet nga ministrat e jashtëm të çdo shteti anëtar, dhe Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës (PACE), e cila përbëhet nga anëtarë të parlamenteve kombëtare të çdo shteti anëtar.
Çka përfiton Kosova pas anëtarësimit në Këshill të Evropës
Të gjitha vendet anëtare të Këshillit të Evropës kanë nënshkruar Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, një traktat i krijuar për të mbrojtur të drejtat e njeriut, demokracinë dhe sundimin e ligjit.
Çdo vend që i bashkohet Këshillit të Evropës pranon t’i nënshtrohet mekanizmave të pavarur monitorues që vlerësojnë përputhjen e atij shteti me të drejtat e njeriut dhe praktikat demokratike. Me t’u bërë pjesë e KiE-së, edhe Kosova, pas nënshkrimit të këtij traktati, do të ndihmohet në luftimin e këtyre kauzave, shkruan Reporteri.net.
KiE promovon të drejtat e njeriut përmes konventave ndërkombëtare, si Konventa për Parandalimin dhe Luftimin e Dhunës ndaj Grave dhe Dhunës në Familje dhe Konventa për Krimin Kibernetik. Si e tillë, KiE monitoron progresin e shteteve anëtare në këto fusha dhe bën rekomandime përmes organeve të pavarura monitoruese të ekspertëve.
Për më tepër, Këshilli i Evropës u ndihmon shteteve anëtare edhe në luftim të korrupsionit dhe terrorizmit, si dhe të ndërmarrin reformat e nevojshme gjyqësore. Në raportin e fundit të Departamentit amerikan të Shtetit, korrupsioni qeveritar ishte një prej kritikave bazë që iu dha Kosovës, dhe të njëjtit shtruan nevojën për luftimin e tij.
Me aspiratat e Republikës së Kosovës drejt strukturave evropiane, pranimi në Këshillin e Evropës është një hap domethënës drejt anëtarësimit në Bashkim Evropian. Asnjë shtet nuk mund të pranohet në BE, pa u pranuar në KiE fillimisht.
Vendimi historik për Kosovën, kush e përkrahu e kush e kundërshtoi
24 marsi i 2023-ës, tashmë shënon etapën e parë të një procesi të rëndësishëm për Republikën e Kosovës.
Në një njoftim të Këshillit të Evropës thuhet se vendimi i sotëm për Kosovën u bazua në marrëveshjen e Brukselit të 27 shkurtit dhe marrëveshjen e Ohrit të 18 marsit, të arritura në dialogun e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian dhe rëndësinë që të gjitha palët t’i zbatojnë ato në mënyrë të përshtatshme dhe në mirëbesim.
Greqia, Sllovakia, Ukraina e Bosnja abstenuan, ndërsa Armenia nuk votoi fare.
Krerët e shtetit i gëzohen lajmit
Lajmin për “dritën e gjelbër” dhënë Kosovës të hënën, e mirëpritën krerët e shtetit.
Pas kësaj etape të parë të kaluar nga Kosova, Presidentja e vendit, Vjosa Osmani ka thënë se flamuri jonë shumë shpejt do të valëvitet në Këshillin e Evropës.
Në një reagimin e saj, Osmani falënderoi të gjitha shtetet anëtare që treguan mbështetje për Kosovën, e siç tha ajo në radhë të parë për demokracinë, lirinë dhe të drejtat e njeriut.
“Së shpejti, flamuri i Republikës së Kosovës do të valëvitet edhe në Këshillin e Evropës. Faleminderit aleatëve tanë që sot votuan jo vetëm për Kosovën, por mbi të gjitha për demokracinë, lirinë dhe të drejtat e njeriut”, shkroi Osmani.
Në anën tjetër, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha se shteti ynë do të jetë një vlerë e shtuar për Këshillin e Evropës.
Përmes një reagimi në Facebook, kreu i ekzekutivit tha se KiE do t’i shtojë vlerë demokracisë, të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit në shtetin tonë.
I pari i Qeverisë gjithashtu falënderoi edhe Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, ministren Gërvalla, zëvendësministrin Ahmeti dhe ekipet e tyre për punën e pandërprerë, si dhe partnerët tanë e shtetet anëtare, për përkrahjen e pakursyer.
Ndërsa, Ministrja Gërvalla tha se ky vendim i sotëm përbën hap historik për Kosovën, e sipas saj, më i rëndësishmi pas pavarësisë.
Ajo tha se mbetet edhe shumë punë për t’u bërë pasi procesi i anëtarësimit në KiE është i gjatë, por ajo shpreson se Kosova në fund do të zërë vendin që meriton si anëtare.
Gërvalla gjithashtu falënderoi ShBA-në, si një nga aleatët më të rëndësishëm të Kosovës.
Kosova aplikoi për anëtarësim në Këshill të Evropës më 12 maj 2022.